Chat z ekspertem

Kamila Górska
Ekspert Kredytowy


Krzysztof Kiljański
Ekspert Kredytowy


Użytkowanie wieczyste – co należy wiedzieć? Krótki poradnik

Wiele osób zastanawia się nad tym, czy przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własnościowe jest trudne. Nasi klienci często pytają się nas o poradę w tej kwestii, dlatego postanowiliśmy przygotować wygodny poradnik. W niniejszym wpisie podsumujemy po kolei, co należy wiedzieć o użytkowaniu wieczystym i kwestiach związanymi z jego przekształceniem.

Zakup mieszkania z użytkowaniem wieczystym

Jeżeli szukasz mieszkania z rynku wtórnego, warto zwrócić uwagę, czy posiada ono prawo własnościowe. Najwygodniej by było, gdyby właściciel dokonał przekształcenia i uiścił opłatę przekształceniową za cały okres poboru (20 lat). Wtedy nie będziesz obciążony dodatkowymi kosztami co roku. Jeżeli jednak Twoje upatrzone mieszkanie jest nadal w użytkowaniu wieczystym, nie musisz się martwić. Cała procedura nie jest skomplikowana, a możesz wiele zyskać. Poniżej podpowiadamy jak dokonać przekształcenia użytkowania wieczystego w prawo własnościowe.

Użytkowanie wieczyste - rys historyczny

Prawo użytkowania wieczystego zostało wprowadzone  22.10.1961 r. ustawą z 14.07.1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach, czyli w okresie, gdy nie była możliwa sprzedaż gruntów państwowych. Wprowadzając nową prawną formę korzystania z nieruchomości państwowych, ustawodawca umożliwił osobom fizycznym oraz niektórym kategoriom osób prawnych zgodne z tytułem prawnym władanie gruntami państwowymi i ich zabudowę. W tym czasie powstawało bardzo dużo mieszkań, które nie miała prawa własnościowego, ponieważ nie zostały zbudowane na ziemiach prywatnych. W praktyce oznaczało to, że właściciel mieszkania lub domu musiał co roku płacić podatek od nieruchomości i opłatę za użytkowanie wieczyste. 

Kwestie prawne związane z użytkowaniem wieczystym

Wraz z nową ustawą, 1 stycznia 2019 roku doszło do przekształcenia prawa użytkowania wieczystego „gruntów wykorzystywanych na cele mieszkaniowe” w prawo własności. Pozwala ono na przekształcenie użytkowania wieczystego gruntu we własność, jeśli powierzchnia użytkowa budynków innych niż mieszalne (czyli np. kiosków, kontenerów, pawilonów czy bilbordów) jest nie większa niż 30 proc. powierzchni użytkowej wszystkich budynków znajdujących się na danej działce, która jest objęta użytkowaniem wieczystym. Jeżeli przekracza ona 30 procent, będzie konieczny podział nieruchomości zabudowanej na cele mieszkaniowe. Od 2019 roku urzędy wysyłają pisma z decyzją do osób, które są właścicielami takich nieruchomości, jednak wiele osób nie otrzymało ich jeszcze, dlatego sami zgłaszają się do odpowiednich urzędów.

Opłata przekształceniowa – ile wynosi, jaką można otrzymać bonifikatę?

W takim dokumencie powinna znaleźć się również informacja o wysokości opłaty przekształceniowej. Jest to wynagrodzenie dla tej jednostki (np. gminy), która dotychczas oddawała nam grunt w użytkowanie wieczyste, a od 1 stycznia straciła na naszą rzecz swoje prawo. W takim przypadku nie musimy już płacić za użytkowanie wieczyste, ale nie znaczy to wcale braku kosztów. Z tytułu zaistniałego przekształcenia należy bowiem wnosić przez 20 lat opłaty w kwocie odpowiadającej dotychczas stosowanym opłatom za użytkowanie wieczyste. Można jednak wnieść opłatę za całe 20 lat od razu, dzięki temu w wielu gminach można uzyskać niemałą bonifikatę, która może wynieść od 60 do nawet 99% w zależności od decyzji radnych. Osoby o umiarkowanym i znacznym stopniu niepełnosprawności, rodziny wielodzietne oraz kombatanci mogą uzyskać bonifikatę w wysokości 99% bez względu na gminę, w której mieszkają.

Jak dokonać przekształcenia w użytkowanie wieczyste?

1. Otrzymasz potwierdzenie przekształcenia użytkowania wieczystego. Zaświadczenie wydawane jest przez np. przez prezydenta miasta z urzędu w ciągu 12 miesięcy, licząc od 1 stycznia 2019 r. 

2. Jeżeli nie otrzymałeś takiego dokumentu, możesz samodzielnie zawnioskować o wydanie zaświadczenia. W tym przypadku musisz wraz z wnioskiem wnieść opłatę skarbową w wysokości 50 zł. Urząd ma maksymalnie 4 miesiące na wydanie takiego zaświadczenia od momentu otrzymania wniosku.

3. Zaświadczenia są z urzędu przekazywane zarówno do Sądów Rejonowych prowadzących Wydziały Ksiąg Wieczystych, jak i do Zarządów Geodezji, Kartografii i Katastru Miejskiego.

4. Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego jest odpłatne. Roczna opłata przekształceniowa odpowiada wysokości opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste, jaka obowiązywałaby w danym roku. Opłać ją do dnia 31 marca każdego roku, począwszy od 2020 r. Obowiązuje ona przez 20 lat. Możesz ją także wpłacić jednorazowo – płatność "z góry".

6. Po wniesieniu wszystkich opłat albo opłaty jednorazowej właściwy organ wydaje z urzędu, w terminie 30 dni od dnia wniesienia opłat albo opłaty jednorazowej, zaświadczenie o wniesieniu opłat albo opłaty jednorazowej. Załącz je do wniosku o wykreślenie w dziale III księgi wieczystej wpisu roszczenia o opłatę. Od wniosku o wykreślenie ww. wpisu pobiera się opłatę stałą w wysokości 250 zł - w przypadku wniesienia opłaty jednorazowej lub 75 zł - w pozostałych przypadkach.

 W przypadku wątpliwości warto skontaktuj się z przedstawicielem Urzędu Miasta, którego dotyczy sprawa związana z nieruchomością.